- Internet Zachowań (z ang. Internet of Behavior) to kolejny etap ewolucji śledzenia danych, analizujący każde kliknięcie, przewinięcie i wyszukiwanie, aby przewidywać i wpływać na Twoje wybory, wykorzystując zaawansowaną sztuczną inteligencję oraz nauki behawioralne, wykraczając poza prostą personalizację.
- Twoje inteligentne urządzenia i aplikacje zbierają dane o tym, co robisz, a następnie są przechowywane, analizowane i wykorzystywane do personalizacji reklam, rekomendacji i doświadczeń w celu wpływania na Twoje działania.
- Od algorytmów mediów społecznościowych i rekomendacji streamingowych po śledzenie handlu detalicznego i finanse, IoB wpływa na wszystko – często przekraczając granicę między użytecznością a natarczywością.
- Zagrożenia dla prywatności, stronniczość danych i potencjalna punktacja podobna do kredytów społecznościowych oznaczają, że dane osobowe są bardziej narażone niż myślisz, co może mieć potencjalne konsekwencje dla dostępu do usług i możliwości.
- W przyszłości IoB może wyjść poza rekomendowanie produktów. Może kształtować narracje, kontrolować opinie, a nawet tworzyć cyfrowe bliźniacze postacie odzwierciedlające Twoje zachowania, przewidując każdy Twój ruch.
- Podejdź do tematu prywatności w sposób proaktywny – skonfiguruj ustawienia, ogranicz śledzenie i korzystaj z narzędzi takich jak VPN do pobrania, aby zmniejszyć narażenie i przejąć kontrolę nad swoim śladem online.
Wyobraź sobie, że każde kliknięcie, przewinięcie i zakup online staje się częścią cyfrowej układanki. Elementy te są zbierane przez firmy, które chcą kształtować Twoje doświadczenia online – a może nawet wpływać na Twoje decyzje. Taki jest świat Internetu Zachowań (IoB). I chociaż brzmi to jak science fiction, to już ma miejsce, po cichu działając w tle, gdy wykonujesz swoje codzienne czynności.
Na chwilę obecną IoB jest głównie wykorzystywany do personalizacji rekomendacji zakupowych lub wzbogacania kanałów mediów społecznościowych. Ale jego skutki wychodzą daleko poza kwestie wygody. Wyobraź sobie przyszłość, w której każde Twoje działanie online będzie mogło prognozować następny produkt, który kupisz, wiadomości, które przeczytasz, a nawet kandydata politycznego, którego poprzesz. Te oparte na danych prognozy będą kształtować sposób, w jaki postrzegasz i angażujesz się w otaczający Cię świat.
Jak zatem zbierane są te dane? A co ważniejsze, co możesz zrobić, aby nadążyć za ewolucją IoB? Czytaj dalej, aby się tego dowiedzieć.
Czym jest Internet Zachowań i jak działa?
Jeśli kiedykolwiek zdarzyło Ci się zastanawiać, w jaki sposób reklama online zdaje się dokładnie wiedzieć, co zamierzasz kupić, masz właśnie przykład tego, jak działa IoB. Internet Zachowań (IoB) jest jak następna generacja Internetu Rzeczy (IoT). Podczas gdy IoT łączy urządzenia fizyczne – inteligentne głośniki, urządzenia do noszenia lub domowe systemy bezpieczeństwa – IoB idzie o krok dalej, wykorzystując zebrane dane do przewidywania, wpływania, a nawet zmiany zachowań.
W przeciwieństwie do wcześniejszych systemów, które śledziły dane tylko w celu podstawowej personalizacji, IoB wykorzystuje zaawansowaną sztuczną inteligencję i uczenie maszynowe, aby zrozumieć i przewidzieć Twoje przyszłe działania. Oznacza to, że IoB nie tylko wie, na co klikasz, ale może przewidzieć, co zrobisz w przyszłości, zanim sam(a) zdasz sobie z tego sprawę.
IoB bazuje na danych. Każda interakcja online – czy to oglądane filmy, produkty, na które klikasz, czy też czas, jaki spędzasz na a danym poście – tworzy szczegółowy profil behawioralny. Ten profil jest następnie wykorzystywany przez firmy do zrozumienia Twoich nawyków, preferencji i potencjalnych przyszłych działań. Innymi słowy, każde kliknięcie, przewinięcie i stuknięcie ekranu to punkt danych, który może kształtować, w jaki sposób marki, reklamodawcy, a nawet rząd reagują na Ciebie.
Jak IoB rozwija IoT?
IoT stworzył fundament, łącząc nasze urządzenia z Internetem, co stworzyło stały przepływ danych. Inteligentne termostaty dostosowują temperaturę na podstawie Twoich preferencji, opaski fitness monitorują Twoje zdrowie, a aplikacje zakupowe śledzą Twoje zakupy. Te urządzenia zbierają dane, a następnie przesyłają je do chmury, gdzie algorytmy analizują Twoje zachowania. W tym miejscu wchodzi IoB, który interpretuje te dane.
IoB bierze te surowe informacje i stosuje do nich nauki behawioralne, sztuczną inteligencję i uczenie maszynowe. Przykładowo, jeśli Twój tracker fitness zauważy pewien schemat – ćwiczysz więcej w weekendy, a w poniedziałki podjadasz – firma korzystająca z IoB może wykorzystać te informacje do reklamowania zdrowych przekąsek lub aplikacji wellness w momentach, kiedy prawdopodobnie sięgniesz po nie.
8 sposobów, w jakie IoB śledzi i wpływa na Twoje codzienne decyzje
Począwszy od tego, co widzisz w mediach społecznościowych, a skończywszy na tym, co trafia do Twojego koszyka, wpływ IoB jest ogromny. Choć celem może być dostosowanie treści i poprawa wygody, często jest to cienka granica między personalizacją a manipulacją. Oto, jak prawdopodobnie wygląda to w różnych aspektach cyfrowego życia:
1. Algorytmy mediów społecznościowych
Za każdym razem, gdy przeglądasz media społecznościowe, ktoś Cię obserwuje. Platformy takie jak Facebook, Instagram i TikTok nie tylko śledzą Twoje polubienia lub udostępnienia postów. Monitorują również, jak długo zatrzymujesz się na filmie, które komentarze czytasz, a nawet, co przeglądasz, zanim przewiniesz dalej. Wykracza to poza tradycyjne śledzenie, wykorzystując sztuczną inteligencję, aby przewidzieć Twoje następne zachowanie i na dłużej przyciągnąć Twoją uwagę. W ten sposób powstaje szczegółowy profil behawioralny, który znacznie wykracza poza to, co zwyczajnie lubisz lub nie lubisz.
IoB wykorzystuje następnie ten profil, aby przewidzieć, jakie treści najbardziej Cię zainteresują. Oznacza to, że częściej zobaczysz posty, które są zgodne z Twoimi zainteresowaniami, ale jednocześnie tworzy to „bańki informacyjne”, gdzie widzisz tylko treści, które utwierdzają Cię w dotychczasowych przekonaniach. Na przykład, jeśli polubisz posty na temat określonej diety, nagle Twój kanał będzie pełen treści i reklam na temat tego stylu życia. Może to wydawać się nieszkodliwe, dopóki nie weźmie się pod uwagę, jak takie bańki mogą wpływać na Twój światopogląd, opinie polityczne, a nawet produkty, które zdecydujesz się kupić.
2. Rekomendacje treści
Jeśli kiedykolwiek zdarzyło Ci się wciągnąć w serial na Netfliksie lub Spotify zasugerował idealną playlistę pasującą do Twojego nastroju – to jest właśnie efekt IoB. Platformy streamingowe analizują Twoją historię oglądania i słuchania, od gatunków, artystów po typowe godziny korzystania z serwisu. Ale to nie wszystko: śledzą także, jak długo oglądasz serial, zanim przełączysz na coś innego, lub czy przeskakujesz określone utwory na playliście.
Na podstawie tych zachowań IoB rekomenduje treści, które mogą Ci się spodobać, a im więcej używasz usługi, tym bardziej te sugestie stają się trafne. Choć może się wydawać, że ulubiona platforma „rozumie Cię”, w rzeczywistości chodzi o to, aby utrzymać Cię na ich platformie jak najdłużej.
3. Zakupy i wydatki
Czy zdarzyło Ci się dodać parę butów do koszyka online, a potem reklamy tych butów „śledziły” Cię przez kilka dni w Internecie? To właśnie magia IoB. Sprzedawcy online wykorzystują historię Twojego przeglądania, wzorce zakupowe, a nawet czas spędzony na przeglądaniu stron produktów, aby przewidzieć, co prawdopodobnie kupisz. Ale nie chodzi tylko o to, aby zaoferować Ci to, czego chcesz – chodzi też o to, kiedy i jak skłonić Cię do zakupu.
Sprzedawcy detaliczni używają psychologicznych trików, takich jak niedostępność („Zostały tylko 3 sztuki!”) lub pilność („Wyprzedaż kończy się za 1 godzinę!”), aby wpłynąć na Twoje nawyki zakupowe. Te taktyki są oparte na Twoich własnych zachowaniach, zbieranych i analizowanych przez algorytmy IoB, które próbują ustalić najlepszy sposób, aby użytkownik kliknął „Kup teraz”. Każde wyszukiwanie, każdy element listy życzeń i każdy porzucony koszyk prowadzi do doświadczeń zakupowych, które są hiperpersonalizowane, ale także zaprojektowane tak, aby użytkownik wydawał jak najwięcej.
4. Śledzenie sprzedaży detalicznej
IoB nie wpływa tylko na zakupy online. Tradycyjne sklepy również wykorzystują dane behawioralne, aby zrozumieć Twoje nawyki zakupowe. Czujniki ruchu, kamery, a nawet sygnały Wi-Fi mogą śledzić, jak poruszasz się po sklepie, które wystawy przyciągają Twoją uwagę i ile czasu spędzasz na przeglądaniu. Te dane pomagają sprzedawcom detalicznym w aranżacji układu sklepu, dostosowywaniu promocji, a nawet wysyłaniu Ci spersonalizowanych ofert na telefon podczas zakupów.
5. Zdrowie, wellness i nie tylko
Urządzenia do noszenia i aplikacje fitness zbierają mnóstwo osobistych danych, takich jak poziom aktywności, tętno, modele snu, a nawet to, co jesz. Nowością w IoB jest to, że te dane są teraz wykorzystywane do przewidywania Twoich zachowań i wpływania na wybory zdrowotne w momentach, kiedy najprawdopodobniej podejmiesz działanie. Na pierwszy rzut oka wydaje się to pozytywnym narzędziem do dbania o zdrowie. Ale firmy wykorzystują te informacje, aby sugerować określone zachowania, jak przypomnienia o ruchu lub nawadnianiu organizmu.
Teraz pomyśl o tym, jak ubezpieczyciele włączają się do gry. Mogą wykorzystać dane z tych urządzeń, aby dostosować składki ubezpieczeniowe w zależności od Twoich nawyków zdrowotnych. Jeśli jesteś osobą aktywną i spełniasz pewne kryteria zdrowotne, możesz uzyskać zniżkę na polisę. Ale jeśli Twój tracker ujawnia czynniki ryzyka lub niezdrowe nawyki, może to oznaczać wyższe koszty. IoB przechodzi od śledzenia Twojego stylu życia do bezpośredniego wpływania na Twoje wybory zdrowotne – i potencjalnie na Twój portfel.
6. Monitorowanie w miejscu pracy
Miejsce pracy również nie jest pozbawione śledzenia przez IoB. Firmy coraz częściej korzystają z oprogramowania do monitorowania sposobu pracy pracowników – czy to poprzez śledzenie aktywności na klawiaturze, mierzenie czasu spędzonego na określonych zadaniach, czy analizowanie schematów w celu optymalizacji przebiegu pracy. Chociaż celem może być zwiększenie produktywności, ten poziom śledzenia może sprawiać wrażenie, że Wielki Brat obserwuje każdy Twój ruch, co może wpływać na Twoją codzienną pracę i prywatność.
7. Grywalizacja
Grywalizacja może wydawać się sposobem na utrzymanie motywacji, jak zdobywanie punktów za wykonywanie ćwiczeń lub utrzymywanie pewnego poziomu w aplikacji do nauki języków. Ale za kulisami działa IoB. Aplikacje te śledzą, jak się w nie angażujesz – kiedy występuje największa aktywność, na jakie nagrody reagujesz, a nawet które powiadomienia przyciągają Cię z powrotem.
Celem jest użycie bodźców behawioralnych, aby utrzymać Twoje zainteresowanie, czy to po to, aby zwiększyć liczbę kroków, nauczyć się więcej słownictwa, czy podejmować zdrowsze wybory. Choć grywalizacja może pomóc w budowaniu dobrych nawyków, jest także metodą gromadzenia danych o tym, co Cię motywuje i angażuje, często kierując Twoimi działaniami bez Twojej świadomości.
8. Finanse i pożyczki
Nietrudno jest postrzegać IoB jako coś związanego z zakupami lub mediami społecznościowymi. Jednak w świecie finansów zachowanie online może wpływać na zdolność kredytową. Podczas gdy tradycyjne pożyczki opierają się na wynikach kredytowych, niektóre firmy badają IoB w celu oceny czynników ryzyka. Mogą one przyglądać się zachowaniom online, takim jak aktywność w mediach społecznościowych, historia zakupów lub korzystanie ze smartfona w celu uzyskania bardziej szczegółowego obrazu.
Te alternatywne punkty danych mogą pomóc kredytodawcom zdecydować, czy zatwierdzić pożyczkę lub jakie oprocentowanie zaoferować. Z jednej strony otwiera to drogę dla osób z ograniczoną historią kredytową. Ale z drugiej strony budzi obawy o prywatność i uczciwość, zwłaszcza jeśli ocena jest dokonywana na podstawie danych, o których nie wiesz, że są gromadzone.
Etyczne obawy: kiedy IoB przekracza granicę?
Może się wydawać, że Internet Zachowań poprawia jakość życia, w końcu firmy mogą pokazywać Ci produkty, które faktycznie zamierzasz kupić. Ale rodzi to również wiele pytań dotyczących prywatności, wykorzystania danych i kontroli. W którym momencie przydatność zmienia się w natręctwo?
Zagrożenia związane z prywatnością: istnieje większe ryzyko niż sądzisz
Za każdym razem, gdy sprawdzasz swoją lokalizację, oznaczasz znajomego lub uśmiechasz się do selfie, udostępniasz więcej, niż mogłoby się wydawać. Technologie IoB nie śledzą tylko oczywistych danych, jak Twoje nawyki zakupowe czy ulubione programy telewizyjne. Robią znacznie więcej. Mówimy o śledzeniu wszystkiego, od Twojej lokalizacji i mimiki twarzy, po sposób wchodzenia w interakcję z konkretnymi treściami. Moc sztucznej inteligencji pozwala przewidzieć, co zrobisz dalej i odpowiednio kształtować Twoje wybory.
Wszystkie te dane są gromadzone i przechowywane w ogromnych bazach danych, co czyni je podatnymi na włamania, wycieki lub nieupoważnione udostępnianie. Nawet jeśli firmy twierdzą, że zapewniają bezpieczeństwo danych, ryzyko, że informacje te wpadną w niepowołane ręce, jest realne. A kiedy już się tam znajdą, nie można tego cofnąć. Wyobraź sobie, że Twoje najbardziej osobiste zachowania, czynności i preferencje są dostępne dla każdego, kto może uzyskać do nich dostęp lub je wykorzystać. To mroczna strona IoB i zdarza się już częściej, niż większość z nas zdaje sobie z tego sprawę.
„Nawet jeśli firmy twierdzą, że zapewniają bezpieczeństwo danych, ryzyko, że informacje te wpadną w niepowołane ręce, jest realne”
Weźmy za przykład słynną aferę Cambridge Analytica z Facebooka. Dane osobowe milionów użytkowników zostały zebrane bez ich zgody i wykorzystane do przewidywania i wpływania na zachowania wyborcze podczas wyborów. Nagle coś, co wydawało się nieszkodliwymi polubieniami i udostępnieniami, stało się potężnym narzędziem do manipulowania opinią publiczną. Skandal ujawnił, jak bardzo narażone są nasze dane i jak łatwo można je wykorzystać, często bez naszej wiedzy.
Uprzedzenia i dyskryminacja na podstawie danych: czy algorytmy są naprawdę sprawiedliwe?
Jest też inny aspekt tej technologii, o którym mówi się mniej: stronniczość. Algorytmy uczą się na podstawie danych, a jeśli dane te zawierają uprzedzenia społeczne, algorytm również je przeniesie. Przykładowo, niektóre technologie rozpoznawania twarzy błędnie identyfikują osoby o określonym pochodzeniu rasowym częściej niż inne. Może to mieć realne konsekwencje, zwłaszcza gdy decyzje są podejmowane na podstawie tych wadliwych danych.
Wyobraźmy sobie, że podania o pracę były sprawdzane przy użyciu danych IoB, które nieumyślnie faworyzowały pewne grupy demograficzne względem innych. Albo gdyby algorytmy predykcyjne, które były krytykowane za umacnianie stereotypów rasowych, były wykorzystywane do wpływania na to, gdzie organy ścigania powinny skoncentrować swoje wysiłki. Takie uprzedzenia mogą utrwalać nierówność i utrwalać stereotypy, utrudniając niektórym grupom dostęp do lepszych możliwości i sprawiedliwego traktowania.
Dylemat wiarygodności społecznej: czy IoB może kształtować Twoją reputację?
Zastanów się, jak instytucje finansowe i firmy ubezpieczeniowe zaczynają wykorzystywać dane IoB do oceny Twojej „wiarygodności”. Twoje zachowania online – takie jak to, co kupujesz, które strony odwiedzasz, a nawet Twoje posty w mediach społecznościowych – mogą być brane pod uwagę przy decyzjach o zatwierdzaniu pożyczek, stawkach ubezpieczeniowych lub przyznawaniu innych usług.
Dla przykładu, wyobraź sobie, że ubiegasz się o kredyt hipoteczny, a pożyczkodawca zamiast brać pod uwagę tylko Twoją zdolność kredytową, analizuje Twoją historię przeglądania. Czy spędzasz czas na stronach hazardowych, masz zwyczaj kupowania pod wpływem chwili lub angażujesz się w dyskusje online na temat trudności finansowych? Wszystkie te zachowania mogą mieć wpływ na to, jak „ryzykowny” wydajesz się jako pożyczkobiorca. Nawet aplikacje randkowe badają sposoby wykorzystania danych IoB do łączenia ludzi w pary na podstawie nie tylko ich zainteresowań, ale całej ich osobowości online, oceniając kompatybilność na podstawie nawyków, przekonań, a nawet zachowań związanych z wydatkami.
Ten rodzaj systemu punktacji zaciera granicę między tym, co jest postrzegane za prywatne, a tym, co firmy według nich mają prawo wiedzieć. To, co na początku jest sposobem na przewidywanie zachowań, może przekształcić się w narzędzie do ich oceniania i kształtowania. A kiedy już nastąpi kategoryzacja, może być trudno pozbyć się tego cyfrowego „szufladkowania”, niezależnie od tego, czy jest ono sprawiedliwe, czy nie.
IoB i przyszłość prywatności: co może wydarzyć się dalej?
Omówiliśmy już, jak IoB śledzi, wpływa i kategoryzuje każdy Twój ruch. Ale co się stanie, gdy algorytmy nie tylko przewidują Twoje działania, ale także kontrolują narrację? Mając coraz więcej danych, firmy, rządy i inne podmioty mają potencjał do kształtowania nie tylko Twoich nawyków zakupowych, ale także opinii, przekonań i ostatecznie całego światopoglądu.
Firmy mogą kontrolować narrację
Przyzwyczailiśmy się do tego, że IoB nakłania nas do określonych wyborów – czy to następnej piosenki na liście odtwarzania, czy artykułu „polecanego dla Ciebie”. Ale przyszłość może wykraczać poza te małe sugestie. Wyobraź sobie, że firmy zaczną wykorzystywać IoB nie tylko do przewidywania zachowań użytkowników, ale także do ich aktywnego kształtowania. Obecnie nawyki przeglądania mogą wpływać na wyświetlane reklamy.
To, co sprawia, że jest to kolejna ewolucja, to możliwość wykorzystania zaawansowanej sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego do analizowania głębszych schematów zachowań użytkowników, na wielu urządzeniach, w czasie rzeczywistym. Daje to firmom możliwość nie tylko przewidywania, czego użytkownik może chcieć, ale także aktywnego kierowania go w stronę konkretnych decyzji – na znacznie większą skalę.
Ale co by było, gdyby to poszło o krok dalej, gdzie IoB mogłoby wpływać na to, jak myślisz i co czujesz w odniesieniu do takich tematów jak polityka, zdrowie czy kwestie społeczne? Załóżmy, że firma chce promować określony punkt widzenia. Mając wystarczającą ilość danych behawioralnych, mogliby dostosować Twoje doświadczenia online, aby subtelnie kierować Twoje przekonania w określonym kierunku – pokazując Ci treści, które potwierdzają ich narrację, jednocześnie filtrując odmienne perspektywy. To ostateczna gra o władzę: nie tylko sprzedaż produktu, ale także kształtowanie przekonań. I nie chodzi tylko o firmy. Rządy mogą również wykorzystywać IoB do wpływania na opinię publiczną lub kontrolowania narracji społecznych. To, co czytasz, oglądasz i udostępniasz, może być precyzyjnie dostosowane do pożądanego programu, tworząc świat, w którym każda treść jest starannie wyselekcjonowana, aby poprowadzić Cię w określonym kierunku.
Wzrost cyfrowych bliźniaków
A teraz pójdźmy jeszcze o krok dalej: co by było, gdyby wszystkie Twoje dane IoB – Twoje zachowania, upodobania, rutyny – zostały wykorzystane do stworzenia „cyfrowego bliźniaka”? Nie tylko profilu Twoich zainteresowań, ale w pełni rozwiniętej repliki, zaprojektowanej tak, by przewidywać nie tylko to, co lubisz, ale co zrobisz w przyszłości.
Taki cyfrowy bliźniak mógłby być wykorzystywany do testowania, jak zareagujesz na określone treści, produkty, a nawet osoby. Marki mogłyby przeprowadzać symulacje z Twoim cyfrowym bliźniakiem, aby znaleźć idealny sposób na sprzedaż nowego produktu. Rządy lub grupy polityczne mogłyby wykorzystywać tych bliźniaków do testowania strategii zdobywania wsparcia lub wpływu. A wszystko to dzieje się bez Twojego aktywnego udziału – opiera się wyłącznie na danych, które już wcześniej zostały przez Ciebie udostępnione.
Problem polega na tym, że możesz stracić kontrolę nad własną narracją. Jeśli Twój cyfrowy bliźniak jest wykorzystywany do testowania i doskonalenia sposobów wywierania na Ciebie wpływu, spersonalizowane rekomendacje to dopiero początek. Tworzy to Twoje lustrzane odbicie, które firmy mogą wykorzystać do doskonalenia swoich strategii i ukierunkowania Cię w stronę decyzji, których inaczej byś mógł/mogła nie podjąć.
Jak chronić się przed śledzeniem IoB
Choć Internet Zachowań może wydawać się wszechobecny, nie musisz godzić się na każde naruszenie swojej prywatności. Proaktywne podejście do ochrony prywatności może pomóc ograniczyć, w jakim stopniu Twoje zachowania są śledzone, zbierane i wykorzystywane. Poniżej przedstawiamy, jak możesz zacząć przejmować kontrolę.
1. Sprawdź ustawienia prywatności
Przede wszystkim monitoruj ustawienia urządzeń i aplikacji. Każda aplikacja lub inteligentne urządzenie, z którego korzystasz, ma ustawienia prywatności, często ukryte w menu, którego nigdy nie otwierasz. Dostosuj te ustawienia, gdzie to tylko możliwe. Ogranicz uprawnienia dotyczące śledzenia – takie jak dostęp do lokalizacji, mikrofonu i aktywności w aplikacjach – przyznając je tylko wtedy, gdy są konieczne. Poświęć też chwilę na sprawdzenie ustawień prywatności w mediach społecznościowych. Ogranicz, kto może zobaczyć Twoje posty, kto może się z Tobą kontaktować i jakie dane aplikacje zewnętrzne mogą uzyskać z Twojego profilu.
2. Minimalizuj uprawnienia dotyczące śledzenia na swoich urządzeniach
Gdy aplikacje proszą o uprawnienia – czy to do uzyskania dostępu do Twojej lokalizacji, kontaktów, czy kamery – zadaj sobie pytanie: czy to konieczne do prawidłowego działania aplikacji? Wiele uprawnień nie jest potrzebnych do podstawowej funkcjonalności i służy tylko do zbierania dodatkowych danych o Tobie. Wyłącz wszystkie uprawnienia, które nie są niezbędne. Pamiętaj też, aby regularnie przeglądać te uprawnienia, ponieważ mogą one zmieniać się z aktualizacjami.
3. Używaj narzędzi ograniczających udostępnianie danych
Nie wszystkie Twoje działania online muszą być publiczne. Pobierz VPN od ExpressVPN, aby anonimowo przeglądać Internet, ukrywając swój adres IP i szyfrując połączenie internetowe. To sprawia, że stronom trzecim trudniej jest śledzić Twoją aktywność online lub połączyć ją z Twoją tożsamością.
Dodatkowo, prywatne przeglądarki lub rozszerzenia przeglądarek – takie jak DuckDuckGo, Brave lub wtyczki nastawione na ochronę prywatności – mogą pomóc w ograniczaniu śledzenia, blokując pliki cookie zewnętrznych firm, zbierania informacji z przeglądarki i innych danych. Zostały one zaprojektowane tak, aby minimalizować ślady, które zostawiasz online.
4. Uważaj, co udostępniasz online
IoB rozwija się dzięki danym – im mniej ich posiada, tym lepiej. Zanim opublikujesz coś w mediach społecznościowych lub zarejestrujesz się w nowej usłudze, zastanów się nad tym, co udostępniasz. Informacje osobiste, takie jak lokalizacja, nawyki, a nawet z pozoru niewinne „polubienia” i zainteresowania, mogą zostać wykorzystane do stworzenia Twojego cyfrowego profilu. To, co lubisz, kogo obserwujesz i jakie treści klikasz – wszystko to może pomóc w budowaniu szczegółowego obrazu Twojej osoby.
5. Bądź na bieżąco z politykami prywatności i warunkami użytkowania
Tak, są długie i nudne. Ale polityki prywatności i warunki użytkowania wyjaśniają, jak Twoje dane będą wykorzystywane i udostępniane. Kiedy rejestrujesz się w nowej usłudze lub aplikacji, poświęć chwilę na zapoznanie się z tym, na co się zgadzasz. Wiele usług oferuje ustawienia „rezygnacji” z określonych typów zbierania danych, więc znajomość swoich opcji może pomóc Ci przejąć kontrolę nad tym, co jest śledzone.
6. Monitoruj i wyczyść swoje cyfrowe ślady
Duża część ochrony przed śledzeniem IoB polega na aktywnym zarządzaniu swoim cyfrowym śladem. Regularnie sprawdzaj, jakie konta zakładasz, jakie urządzenia są połączone z Twoimi profilami online i jakie informacje są publicznie dostępne. Wyłącz lub usuń wszystkie nieużywane konta i rozważ usunięcie starych postów lub danych, które nie odzwierciedlają już tego, kim jesteś lub co chcesz, aby było dostępne publicznie.
Podsumowanie: zachowanie równowagi między wygodą i prywatnością
Internet Zachowań rzeczywiście ułatwia życie. Łatwiej znaleźć kolejny serial do pochłonięcia lub skorzystać z szybkiej promocji na wymarzone buty. Ale każda spersonalizowana rekomendacja wiąże się z pewną ceną – to Twoja prywatność. A może nawet chodzić o Twoją autonomię. Im bardziej się łączymy, tym bardziej szala między wygodą a kontrolą zaczyna przechylać się w jedną stronę.
Nie musisz rezygnować z urządzeń czy całkowicie odłączać się od sieci. Celem nie jest wzbudzanie lęku, ale zwiększanie świadomości. Zrozumienie, jak IoB zbiera i wykorzystuje Twoje dane, to pierwszy krok do podejmowania świadomych wyborów. Jak wiele ze swojego cyfrowego życia możesz poświęcić? Czy nie masz nic przeciwko systemowi, który nie tylko przewiduje Twoje zachowania, ale może wpływać na Twoje decyzje, nie zdając sobie z tego sprawy?
Ostatecznie IoB polega na kompromisach. Możesz cieszyć się bardziej spersonalizowanym cyfrowym światem, ale oznacza to, że musisz mieć świadomość tego, jak Twoje dane są wykorzystywane i kto na tym korzysta. Podejmij odpowiednie kroki, aby chronić swoją prywatność i zastanów się, czy wygoda związana z tymi spersonalizowanymi doświadczeniami jest warta tego, co poświęcasz.
Bądź na bieżąco, zachowaj czujność, a co najważniejsze, zachowaj kontrolę nad swoją aktywnością online. IoB już nie odejdzie, ale to, jak bardzo wpłynie na Twoje życie, ostatecznie zależy od Ciebie.
